چرا با رفتن به سفر اربعین جیب خارجی‌ها را پر کنیم در صورتی که میتوانیم همان پول را بین فقرا و مستمندان توزیع کنیم؟ بهتر نیست هزینه سفرهای زیارتی مخصوصاً سفر اربعین که این سال‌ها بسیار از آن استقبال می‌شود را بین نیازمندان شهرمان خرج کنیم؟
حجت‌الاسلام دکتر امیرعلی حسنلو، استاد سطوح عالی حوزه و مدیر گروه تاریخ مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه به این شبهات توضیح می‌دهد:
عدم پایبندی به دستورات الهی یکی از علل فقر
زیارت یکی از موضوعات مهم فرهنگی، اجتماعی، معنوی و عرفانی در جوامع بشری است. در تمام ادیان حتی ادیان غیر آسمانی و غیر توحیدی، زیارت و زیارتگاه برای پیروان آن ادیان موضوعیت و اهمیت دارد. زیارت قبور اهل بیت(ع) و عموم قبرها در دیدگاه و سیره معصومین(ع) دستور رسول الله(ص) و ائمه اطهار(ع) بوده و دارای پشتوانه محکم از حیث صحت و سند است. زیارت سنتی مؤکد است که با چیز دیگری جایگزین نمی‌شود. خداوند کمک به مساکین را در قرآن سفارش نموده و جداگانه برای آن برنامه داده است و اگر به آن عمل شود در روی زمین یک فقیر هم باقی نخواهد ماند. یکی از علل گسترش فقر و فاصله طبقاتی پای‌بند نبودن به دستورات الهی است. خدای مهربان در دل زیارت، فقرا را فراموش نکرده و به حاجیان فرمان داده و تکلیف نموده که در حج به عنوان وظیفه واجب، قربانی ذبح کرده و گوشت آن را به فقرا غذا دهند. در رهنمودهای پیامبر(ص) ولیمه و اطعام حج و زیارت مستحب مؤکد بوده که سهم فقراست. افزون بر این زکات در دو قسم، زکات محصول و زکات شتر، گوسفند، طلا و نقره و زکات فطره که خداوند واجب نموده برای حمایت از فقرا است.
زیارت مانع حمایت از فقرا نیست
خداوند در کنار هر واجبی یک عمل مستحب نیز برای حمایت از فقرا تدبیر نموده و در کنار هر عبادت برنامه‌ای برای توجه به فقرا چیده است. لذا هر یک از اعمال جای خود دارد. نمی‌شود عمل حج را ترک نمود یا زیارت امام حسین(ع) و دیگر اولیای الهی را به بهانه رسیدگی و صرف این هزینه در راه فقرا متوقف کرد.
اتفاقاً هر که به زیارت مراقد مطهر ائمه(ع) یا حج و... می‌رود بیشتر به فکر حمایت از فقرا افتاده و از آنان حمایت می‌کند زیرا زیارت عملی است که انسان را نشاط و شادی می‌بخشد تا در بذل و بخشش و احسان و اطعام رغبت و میل بیشتری داشته باشد.
این همه تاکید بر زیارت بی‌شک حکمتی دارد در غیر اینصورت خداوند زیارت خانه خود را واجب نمی‌کرد و می‌فرمود به فقرا و مساکین کمک کنید و از آنان حمایت کنید. چه نیازی است که مردم از گوشه و کنار دنیای دور هم جمع شده و به زیارت خانه خدا بشتابند یا زیارت قبور مطهر اهل بیت(ع) و پیامبر(ص) بروند؟ بدیهی است زیارت مانع حمایت از فقرا نیست بلکه وسیله‌ای برای تقویت توجه به کمک به فقرا و محرومان جامعه است.
برکات سفر زیارتی
زیارت قبور ائمه(ع) علاوه بر داشتن فضیلت و ثواب معنوی بسیار رفیع، از نظر روحی نیز برای انسان‌ها نشاط‌انگیز و آرام بخش و مفرح است. زیارت امام رضا(ع)، امام حسین(ع) و دیگر ائمه(ع) آثار و نتایج بسیار زیبا و معنوی مؤثری دارد. کاهنده آلام روحی و تقویت‌کننده دل برای درک و فهم و شیرینی کمک به فقراست که با هیچ چیزی جایگزین نمی‌شود.
در سفر اربعین در اجتماع حدود ۲۰ میلیون انسان در یک نقطه زمین، هرگز بر سر خوراک و محل استراحت و... نزاعی صورت نمی‌گیرد و تعدی به حقوق یا رفتارهای غیر اخلاقی و ارتکاب اعمال ناپسند هرگز گزارش نشده و در واقع اتفاق نمی‌افتد. این یکی از آثار بزرگ معنوی اجتماع در حضور امام معصوم(ع) و در سایه عشق و محبت به اهل بیت(ع) است. آثار اخلاقی دیگری که حضور یافتگان در این سفر کسب می‌کنند غنیمتی برای اصلاح سبک زندگی و ترقی به سوی سعادت و زندگی با شرافت است. تبیین کامل برکات و آثار معنوی زیارت اربعین و زیارات دیگر فرصتی است که می‌تواند گام مؤثری در رفع شبهات باشد.
آیا رفتن به حج و عتبات، پر کردن جیب خارجی‌هاست؟
ابعاد معنوی حج و زیارت عتبات مقدسه به قدری وسیع است و برکات و خیرات مادی و معنوی برای زائران داشته و دارد که هرگز با هزینه‌های جزیی سفر زیارت حج و عتبات قابل مقایسه نیست. در طول سال میلیون‌ها سفر خارجی تفریحی انجام می‌شود که هزینه‌هایی گزاف به همراه دارد. حتی سفرهای داخلی کشور نیز هزینه‌های زیادی دارد. اما برخی به سفر زیارتی اربعین که با کمترین هزینه و پای پیاده انجام می‌شود به بهانه‌هایی ایراد می‌گیرند، در حالی‌که این اجتماع با شکوه فواید زیاد معنوی، سیاسی و بین‌المللی برای جهان اسلام و مسلمانان دارد و بسیاری از توطئه‌ها و نقشه‌های دشمنان اسلام را خنثی می‌کند و در عصر رسانه، پیام بزرگی برای همه بشریت دارد.
بخش بزرگی از پیاده‌روی اربعین کاملاً مردمی و خودجوش است که هرگز برای آن هزینه‌های دولتی در نظر گرفته نشده است، بلکه مردم در این همایش عظیم به دولت نیز کمک می‌کنند و دولت عراق و ایران با دریافت مبالغی از مردم و نیکوکاران بخشی از کاستی‌های خود را جبران می‌کند، ضمن اینکه برکات اقتصادی برای ملت‌های ایران و عراق و کشورهای مجاور نیز دارد. هیچ هزینه‌ای از سهم فقرا در این اجتماع بزرگ دینی، عقیدتی و بی‌نظیر تاریخ مصرف نمی‌شود، بلکه این اجتماع عظیم دینی با برنامه‌ریزی و تدابیر مسئولان دو کشور و مدیریت و هدایت منسجم هوشمندانه، برای فقرا نیز راهگشا و ثمربخش خواهد بود.
سفر تفریحی آری، سفر زیارتی کمک به نیازمندان
هزینه‌ای که ایرانی‌ها در مسافرت‌های خارجی برای خوشگذرانی و تفریح که گاهی اوقات حتی شاید از انحراف نیز نباشد، صدها برابر هزینه عتبات و مسافرت‌های زیارتی است که اصلاً نه گفته می‌شود و نه به اطلاع عموم رسیده می‌شود و نه مردم از این‌ها خبر دارند. البته نمونه آمارهایی از سفرهای خارجی و هزینه‌هایی که در سال‌های قبل صورت گرفته به راحتی در فضای مجازی در دسترس است. اگر این آمار از مراکز ذی‌صلاح استخراج و به اطلاع مردم رسیده شود دیگر این شبهات درباره زیارت اربعین یا سفرهای زیارتی یا زیارت حج و... مطرح نخواهد شد یا مؤثر نخواهد افتاد.
در نظر داشته باشیم که به بهانه‌های واهی مانند صرف هزینه یا کمک به مستمندان، آثار والای تمدنی و فرهنگی سفرهای زیارتی و برکاتی که این زیارات برای گسترش اسلام دارد را از دست ندهیم و سفرهای معنوی و زیارتی را محدود نکنیم.
نظر شما